Nang thận là gì?

2. Phân loại bệnh nang thận

Bệnh nang thận được chia thành 03 loại chính, bao gồm nang đơn thận, thận nhiều nang và thận đa nang. Mỗi loại có đặc điểm riêng về nguyên nhân, mức độ ảnh hưởng và cách theo dõi, điều trị. Cụ thể như sau:

2.1. Nang đơn thận

Đây là dạng phổ biến, còn được biết đến là nang thận đơn độc hoặc nang thận đơn thuần. Loại này chỉ có một nang thận, thường xuất hiện ở một hoặc hai bên thận. Nang đơn thận có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi và đối tượng, nhưng thường là người trung niên trên 50 tuổi.

Đặc điểm của nang đơn thận như sau:

• Lành tính, không gây triệu chứng và hiếm khi để lại biến chứng.

• Trường hợp nang nhỏ hơn 5cm thì người bệnh chỉ cần theo dõi định kỳ, không cần điều trị.

• Nếu nang phát triển lớn, người bệnh sẽ cảm thấy đau hông, lưng vì bị chèn ép thận. Do đó, người bệnh cần đến bệnh viện để được hỗ trợ chữa trị kịp thời.

2.2. Thận nhiều nang

Thay vì một nang thì thận nhiều nang là tình trạng thận có nhiều nang và thường xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên thận. Nguyên nhân thường do sự tắc nghẽn của các đơn vị thận. 

Thận nhiều nang sẽ không có triệu chứng rõ ràng. Khi nang phát triển lớn thì gây suy giảm các chức năng của thận. Đặc biệt, loại này cần theo dõi kỹ lưỡng để phân biệt với bệnh thận đa nang.

2.3. Thận đa nang

Thận đa nang là loại bệnh có liên quan đến yếu tố di truyền. Theo đó, các nang sẽ phát triển nhiều khiến kích thước của thận tăng. Vì thế, người bệnh thận đa nang phải kiểm tra chức năng của thận thường xuyên, thường mỗi 6 tháng/lần.

Thận đa nang thường gây biến chứng nguy hiểm cho người bệnh như suy thận, cao huyết áp nếu không biết cách kiểm soát. Người bệnh cần đến bệnh viện để khám và điều trị kịp thời nếu có dấu hiệu đau hoặc nhiễm trùng.

Thận bình thường (bên trái) và thận đa nang (bên phải)

3. Nguyên nhân gây bệnh nang thận

Ngày này, nguyên nhân chính xác gây nang thận vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng sự thay đổi cấu trúc thận, yếu tố di truyền và một số yếu tố khác có thể khiến hình thành các nang thận.

Các yếu tố khác gây ra bệnh như sau:

• Người trên 50 tuổi, giới tính nam.

• Người có tiền sử bệnh thận mạn tính.

• Người đang chạy thận nhân tạo.

• Người bị tăng huyết áp.

• Người đang sử dụng thuốc lá.

4. Triệu chứng nhận biết nang thận

Trong hầu hết các trường hợp, nang thận không gây triệu chứng và thường chỉ được phát hiện tình cờ khi siêu âm hoặc chụp CT bụng. Nếu nang phát triển lớn hoặc gây biến chứng, người bệnh gặp phải các dấu hiệu như sau:

• Đau vùng lưng, hông hoặc bụng: Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, đặc biệt ở vị trí bên thận có nang. Nếu nang phát triển lớn, người bệnh cảm thấy khó chịu vì bị chèn ép lên các cơ quan xung quanh.

• Rối loạn tiểu tiện: Người bệnh thường đi tiểu nhiều lần vào ban đêm. Nước tiểu đổi màu (sẫm màu hoặc lẫn máu).

• Sốt, ớn lạnh: Nếu nang bị nhiễm trùng hoặc chảy máu, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách gây sốt cao, rét run và đau dữ dội. Người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, suy nhược.

• Tăng huyết áp: Trường hợp nang chèn ép lên động mạch thận sẽ gây tăng huyết áp khó kiểm soát.

• Kích thước thận to bất thường: Thận sẽ phình to và sờ thấy khi khám lâm sàng. Điều này đặc biệt phổ biến ở người bị thận đa nang, khi có nhiều nang hình thành trong thận.

• Suy giảm chức năng thận: Ở giai đoạn muộn, đặc biệt với bệnh thận đa nang, có thể dẫn đến suy thận mạn tính.

5. Biến chứng nguy hiểm của nang thận

Nang thận thường lành tính, nhưng nếu phát triển lớn hoặc bị vỡ sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Một số biến chứng phổ biến có thể kể đến như sau:

• Nhiễm trùng nang thận gây sốt cao, đau lưng, tiểu ra máu.

• Vỡ nang, dẫn đến rò rỉ dịch và nhiễm trùng huyết.

• Chảy máu trong nang, làm nước tiểu có lẫn máu.

Ngoài ra, người bệnh có thể gặp sỏi thận, tắc nghẽn dòng tiểu, gây tổn thương thận và tăng nguy cơ suy thận.

Bên cạnh đó, nang thận có thể gây tăng huyết áp do chèn ép động mạch thận, làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch. Một số trường hợp nang thận còn liên quan đến phình động mạch não, sa van tim hoặc túi thừa đại tràng.

Vì vậy, người bệnh cần theo dõi sức khỏe định kỳ và đi khám ngay nếu có triệu chứng đau dữ dội, sốt cao, tiểu ra máu hoặc tăng huyết áp không kiểm soát.

6. Phương pháp chẩn đoán bệnh nang thận

Trên thực tế, dựa vào tiền sử bệnh và các phương pháp chẩn đoán hình ảnh mà bác sĩ chẩn đoán nang thận cũng như đánh giá kích thước, vị trí, mức độ ảnh hưởng của nang. 

Dưới đây là các phương pháp phổ biến như:

• Siêu âm ổ bụng để xác định nang thận qua hình ảnh khối trống âm, thành mỏng, bờ rõ ràng. Đây là phương pháp đơn giản, dễ thực hiện, giúp phát hiện nang hiệu quả.

• Chụp cắt lớp vi tính (CT scan) dùng để quan sát chi tiết cấu trúc thận, đường niệu, kích thước nang cũng như phân biệt nang lành tính hay ác tính.

• Chụp cộng hưởng từ (MRI) được áp dụng nếu bệnh nhân dị ứng thuốc cản quang hoặc suy thận. Phương pháp này cung cấp hình ảnh rõ nét để đánh giá nang và các tổn thương liên quan.

• Chụp thận thuốc - tĩnh mạch (UIV) được sử dụng với các nang kích thước lớn từ 4cm trở lên. Phương pháp này đánh giá nang có chèn ép đài bể thận hoặc thông với hệ tiết niệu hay không.

• Xét nghiệm chức năng thận thông qua máu và nước tiểu, hỗ trợ phát hiện biến chứng như suy thận, nhiễm trùng tiết niệu.

Sau khi chẩn đoán, bác sĩ tư vấn phương án theo dõi hoặc điều trị phù hợp tùy vào tình trạng bệnh.

Phương pháp để chẩn đoán bệnh nang thận

7. Cách điều trị bệnh nang thận

Việc điều trị nang thận còn phụ thuộc vào kích thước và triệu chứng của nang. Nếu nang nhỏ dưới 5cm, không gây đau hay ảnh hưởng chức năng thận, người bệnh chỉ cần theo dõi định kỳ mỗi 6 tháng/lần để kiểm tra kích thước và phát hiện biến chứng nếu có.

Với nang lớn gây đau, chèn ép hoặc biến chứng, bác sĩ có thể chỉ định chọc hút dịch nang và bơm cồn, giúp làm xơ hóa thành nang và hạn chế tái phát. Đây là phương pháp ít xâm lấn, phù hợp với người không thể phẫu thuật, nhưng có nguy cơ nang tái phát.

Nếu nang tiếp tục phát triển hoặc tái phát nhiều lần, phương pháp phẫu thuật nội soi cắt bỏ nang cần được thực hiện. Bác sĩ sẽ tiến hành bóc tách, hút dịch và loại bỏ chỏm nang, để ngăn ngừa bệnh tái phát hoàn toàn. Phương pháp này hiệu quả hơn nhưng cần thời gian hồi phục lâu hơn so với chọc hút dịch nang.

Hiện chưa có thuốc chữa khỏi hoàn toàn bệnh thận đa nang, nhưng có thể kiểm soát bằng cách kiểm soát huyết áp, ăn uống hợp lý và sử dụng thuốc ức chế tăng trưởng nang thận (Tolvaptan) trong một số trường hợp.

8. Cách phòng ngừa bệnh nang thận

Mặc dù không thể phòng ngừa hoàn toàn bệnh nang thận, nhưng bạn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe thận bằng cách duy trì lối sống lành mạnh:

• Uống đủ nước mỗi ngày để hỗ trợ thận loại bỏ độc tố, ngăn ngừa sỏi thận và nhiễm trùng tiết niệu.

• Nếu bạn có tiền sử tăng huyết áp, hãy theo dõi thường xuyên và dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ.

• Duy trì chế độ ăn uống khoa học, cân bằng các nhóm chất, hạn chế đồ ăn mặn, thực phẩm chế biến sẵn, dầu mỡ để giảm nguy cơ thận ứ nước.

• Tập thể dục thường xuyên, nghỉ ngơi hợp lý để tăng cường sức khỏe tổng thể.

• Tránh rượu bia, thuốc lá và chất kích thích, vì chúng có thể làm tổn thương thận theo thời gian.

Uống đủ nước giúp loại bỏ độc tố và ngăn ngừa tình trạng nang thận hiệu quả

AIA Việt Nam đã giải đáp chi tiết về bệnh nang thận là gì, các nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa bệnh lý này hiệu quả. Hãy thường xuyên tập thể dục thể thao, duy trì chế độ ăn uống một cách khoa học để ngừa bệnh nhé.

Nguồn tham khảo:
1. https://tamanhhospital.vn/nang-than/
2. https://tamanhhospital.vn/u-nang-than/
3. https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/nang-hinh-thanh-nao-vi