OCD khiến người mắc phải luôn suy nghĩ ám ảnh và thực hiện các hành vi cưỡng chế 

OCD có thể tác động tiêu cực đến chất lượng sống, làm giảm hiệu quả trong công việc, học tập và các mối quan hệ xã hội. Việc nhận diện sớm các triệu chứng và tìm sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý là rất quan trọng để điều trị và kiểm soát tình trạng này một cách hiệu quả.

2. Dấu hiệu người mắc hội chứng OCD

Sau khi hiểu rõ OCD là gì, việc nhận biết dấu hiệu của hội chứng này là điều cần thiết để có thể phân biệt giữa những thói quen thông thường và hành vi ám ảnh cưỡng chế. 

Thông thường mọi người chỉ xem những dấu hiệu này là thói quen bình thường trong cuộc sống, không quan tâm đến và hay bị bỏ qua. Điều này khiến tình trạng bệnh có thể trở nên nghiêm trọng hơn và việc điều trị gặp nhiều khó khăn.

Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến của OCD mà bạn nên chú ý:

Rửa tay quá nhiều

Một trong những dấu hiệu nổi bật nhất của OCD là nỗi ám ảnh về vi trùng, khiến người bệnh cảm thấy cần phải rửa tay liên tục và lau sạch tay để tránh bị nhiễm bệnh, thậm chí họ thường xuyên lo sợ sự lây lan của vi khuẩn.

Một trong những dấu hiệu nổi bật nhất của OCD là nỗi ám ảnh về vi trùng

Liên tục kiểm tra mọi thứ

Người mắc OCD có xu hướng kiểm tra lại mọi thứ nhiều lần. Dù có thể đã hoàn thành, họ vẫn cảm thấy bất an và cần phải kiểm tra lại để cảm thấy yên tâm hơn.

Dọn dẹp theo một cách nhất định

Bệnh nhân OCD thường có một nguyên tắc rất rõ ràng trong việc dọn dẹp và làm sạch nhà cửa. Họ luôn cố gắng giữ mọi thứ sạch sẽ và cảm thấy bất an nếu không thể dọn dẹp, dù là khi mệt mỏi.

Bệnh nhân OCD thường có một nguyên tắc rất rõ ràng trong việc dọn dẹp

Khả năng tổ chức cực kỳ tốt

Mặc dù là một căn bệnh, người mắc OCD lại có khả năng tổ chức công việc rất tốt, thậm chí là chi tiết đến mức hoàn hảo. Tuy nhiên, điều này đôi khi gây phiền toái cho người bệnh và những người xung quanh vì họ có thể quá tập trung vào tiểu tiết và làm chậm tiến độ công việc.

Phóng đại nỗi sợ bạo lực

Những người mắc OCD thường lo lắng và phóng đại nỗi sợ về bạo lực đến mức họ không dám ra ngoài vì sợ bị tấn công. Họ cũng có thể sợ bị bạo hành từ người thân hay bị bắt nạt, xâm hại ở những nơi vắng vẻ.

Những suy nghĩ ám ảnh về tình dục

Người bệnh OCD có thể có những suy nghĩ không bình thường về tình dục mà họ không mong muốn, như những ám ảnh về quan hệ tình dục với người lạ, trẻ em, hoặc đồng giới.

Lo lắng về các mối quan hệ

Người mắc OCD thường xuyên lo lắng về các mối quan hệ, sợ làm tổn thương người khác hoặc luôn cảm thấy bất an khi không biết suy nghĩ của đối phương. Họ cũng hay lo sợ những xung đột có thể xảy ra trong các mối quan hệ.

Ám ảnh với các con số

OCD cũng khiến người bệnh trở nên lo lắng thái quá về các con số. Họ có thể yêu cầu người khác làm theo những con số nhất định, cảm thấy căng thẳng khi gặp các con số không may mắn và thường xuyên đếm mọi thứ xung quanh mình.

OCD khiến người bệnh trở nên lo lắng thái quá về các con số

Mong muốn sự bảo đảm từ người khác

OCD khiến người bệnh không tin tưởng vào quyết định của bản thân, vì vậy họ thường xuyên tìm sự xác nhận từ người khác trước khi đưa ra quyết định.

Cực kỳ ghét soi gương

Một số người mắc OCD có thể rất ghét nhìn vào gương, cảm thấy không hài lòng với ngoại hình của mình và không tin vào những lời khen về vẻ ngoài của mình.

Các dấu hiệu trên là những biểu hiện thường thấy của OCD, nhưng mức độ và cách thức thể hiện của bệnh có thể thay đổi tùy vào từng người.

3. Nguyên nhân mắc hội chứng OCD

Hiện tại, vẫn chưa có nghiên cứu y học nào xác định rõ nguyên nhân gây ra bệnh rối loạn ám ảnh cưỡng chế. Tuy nhiên, một số yếu tố sau đây có thể làm tăng khả năng hình thành bệnh này: 

• Những thay đổi của não bộ hoặc cơ thể, đặc biệt là sự thiếu hụt Serotonin trong não; trẻ em mắc bệnh liên cầu khuẩn tán huyết beta, liên cầu nhóm A có xu hướng dễ mắc hơn so với các trẻ khác.

• Việc lặp đi lặp lại một hành vi trong thời gian dài dẫn đến hình thành thói quen.

• Tiền sử gia đình có người mắc các rối loạn tâm lý tương tự.

• Căng thẳng và stress trong cuộc sống, đặc biệt đối với những người có tính nhạy cảm cao.

• Phụ nữ trong thai kỳ hoặc sau sinh có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người bình thường.

Hình thành thói quen khó bỏ là yếu tố làm tăng khả năng hình thành bệnh OCD

4. Chẩn đoán và điều trị cho người mắc hội chứng OCD

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) thường bắt đầu từ độ tuổi 15 - 25. Mặc dù nam giới thường phát bệnh sớm hơn, nhưng tỷ lệ nữ giới mắc phải lại cao hơn so với nam.

Bệnh có thể gây ra nhiều khó khăn cho người bệnh và ảnh hưởng đến những người xung quanh, chẳng hạn như tác động đến công việc, ngoại hình, gia tăng xung đột xã hội và lan tỏa những suy nghĩ tiêu cực. 

OCD gây ra nhiều khó khăn cho người bệnh và ảnh hưởng tới những người xung quanh

Để đánh giá bệnh, bác sĩ chủ yếu dựa vào các triệu chứng lâm sàng. Do đó, người bệnh cần chia sẻ trung thực với bác sĩ về tất cả các vấn đề mà mình đang gặp phải để giúp quá trình chẩn đoán chính xác và hiệu quả.

• Đánh giá tâm lý: Điều này bao gồm thảo luận về suy nghĩ, cảm xúc hay những triệu chứng và kiểu hành vi để có thể xác định xem bạn có bị ám ảnh hoặc hành vi cưỡng chế ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn hay không.

• Tiêu chuẩn chẩn đoán OCD: Bác sĩ tâm thần thể áp dụng các tiêu chí trong Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê Rối loạn Tâm thần (DSM-5), xuất bản bởi Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ.

• Khám sức khỏe thể chất: Điều này có thể được thực hiện để có thể loại trừ các vấn đề khác có khả năng gây ra các triệu chứng của bạn và để kiểm tra xem có bất kỳ biến chứng nào liên quan không.

Hai phương pháp điều trị chủ yếu thường được sử dụng để hỗ trợ điều trị cho những bệnh nhân mắc hội chứng OCD bao gồm:

• Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT)

• Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI), clomipramine, cùng với thuốc hỗ trợ (nếu cần thiết).

Các kỹ thuật trị liệu nhận thức (tái cấu trúc nhận thức) cũng có thể giúp giảm thiểu các triệu chứng của rối loạn ám ảnh cưỡng chế.

5. Hội chứng OCD có nguy hiểm không?

Người mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD) không chỉ phải mất thời gian cho những hành vi thừa thãi và không cần thiết mà còn có thể đối mặt với những vấn đề nghiêm trọng hơn như:

• Rối loạn ám ảnh cưỡng chế nặng có thể làm gia tăng lo âu và làm trầm trọng thêm tình trạng trầm cảm.

• Ảnh hưởng đến chất lượng học tập, công việc và các mối quan hệ xã hội.

• Gặp phải các vấn đề trong đời sống tình dục, đặc biệt là đối với những người có ám ảnh về tình dục.

• Mặc dù hiếm gặp, nhưng có khả năng gây hại cho bản thân hoặc người xung quanh.

• Tăng khả năng xuất hiện các xung đột không cần thiết trong gia đình.

• Làm thay đổi ngoại hình cá nhân.

• Tăng mức độ lo âu và trầm cảm trong các trường hợp rối loạn cưỡng chế nặng.

OCD có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng học tập của người mắc phải

Những người mắc chứng rối loạn ám ảnh cưỡng chế có thể nhận thức được tính vô lý hoặc thái quá của các suy nghĩ và hành vi của mình, nhưng không thể tự kiểm soát được chúng. Mặc dù chứng rối loạn này không gây ra vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, nhưng nó ảnh hưởng rất lớn đến các hoạt động hàng ngày, công việc, học tập và các mối quan hệ. Vì vậy, việc điều trị sớm có thể giúp bệnh nhân cải thiện chất lượng cuộc sống và sinh hoạt.

Hy vọng qua những thông tin AIA vừa chia sẻ, các bạn đã nắm được bệnh OCD là gì cũng như các nguyên nhân và yếu tố nguy cơ liên quan đến bệnh. Việc hiểu rõ về những căn bệnh tâm lý là rất quan trọng, bởi chúng có thể ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng cuộc sống. Vì vậy, chúng ta cần chú ý và chăm sóc cả sức khỏe tinh thần lẫn thể chất để bảo vệ bản thân

Nguồn tham khảo:
1. https://hoanmy.com/ocd-la-gi/#Dau_hieu_nhan_biet_benh_roi_loan_am_anh_cuong_che
2. https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/roi-loan-am-anh-cuong-che-ocd-la-benh-gi-vi
3. https://www.pharmacity.vn/hoi-chung-ocd-la-gi-2.htm#cch-chn-on-ri-lon-m-nh-cng-ch-ocd