Bài viết

9 tác dụng của chè vằng đối với sức khỏe của đàn ông và phụ nữ

14/09/2025 dot 5 phút đọc
Dinh Dưỡng Lời khuyên Sống Khỏe

Chè vằng hay còn biết đến là chè cước man là một trong những loại cây mọc phổ biến tại Đông Nam Á. Tại Việt Nam cây chè vằng được nhiều người yêu thích sử dụng bởi những lợi ích mà nó mang lại. Vậy chè vằng có tác dụng gì? Mời bạn cùng tham khảo trong bài viết sau.

1. Thành phần của chè vằng

Trước khi bàn luận sâu hơn vào vấn đề chè vằng có công dụng gì bạn cần hiểu rõ hơn về thành phần của loại cây đặc biệt này. Theo đó, chè vằng là cây leo có thân mảnh thường mọc thành từng bụi ở bờ rào hoặc bụi tre. Tại Việt Nam chè vằng mọc phổ biến ở các tỉnh phía Bắc như Hoà Bình, Thái Bình, Thanh Hoá...

Trong tự nhiên, cây vằng được chia thành 2 loại chính là cây vằng trâu và cây vằng sẻ. Theo đó, cây vằng trâu ít được sử dụng hơn bởi dược tính khá thấp. Ngược lại cây chè vằng sẻ tuy lá nhỏ hơn nhưng lại được sử dụng phổ biến nhất bởi có công dụng tốt hơn.

[1] Cây chè vằng có các thành phần chính bao gồm như sau:

- Flavonoid: Đây là chất chống oxy hoá mạnh, ngăn chặn sự tấn công của các gốc tự do cũng như bảo vệ gan và thận khỏe mạnh hơn.

- Alcaloid: Là chất chống oxy hoá cao có khả năng chống lại ung thư, bảo vệ hệ thần kinh trung ương và điều hòa huyết áp.

- Glycosid: Là chất giúp bảo vệ dạ dày của bạn khỏi vi khuẩn gây bệnh, giúp tiêu hoá tốt hơn và ăn ngon miệng hơn.

Công dụng tuyệt vời của chè vằng với phụ nữ sau sinh

2. Lợi ích của chè vằng

Với thành phần chứa nhiều chất chống oxy hóa mạnh do vậy chè vằng được xem như một thảo dược kháng viêm và kháng khuẩn rất tốt. Dưới đây là một số công dụng của chè vằng mà bạn có thể tham khảo:

2.1 Điều trị cao huyết áp, bệnh tim mạch

Với thành phần chứa nhiều Flavonoid và Alkaloid cây chè vằng góp phần duy trì và ổn định mạch máu. Điều này đồng nghĩa với việc bạn có thể hạn chế nguy cơ bị bệnh cao huyết áp và các nguy cơ về bệnh tim mạch. Ngoài ra, chè vằng còn có khả năng ngăn ngừa cholesterol xấu, đẩy lùi tình trạng mỡ máu cao.

Có thể bạn quan tâm: Chè dây có tác dụng gì? Uống chè dây mỗi ngày có tốt không?

2.2 Giúp thanh nhiệt, giải độc gan

Một trong những công dụng của cao chè vằng thường được nhắc đến chính là giải nhiệt và thanh lọc cơ thể. Thành phần Flavonoid trong chè vằng giúp giải độc gan cũng như bảo vệ gan tốt hơn. Bạn có thể uống chè vằng mỗi ngày như nước lã hay nước chè xanh thông thường.

Uống chè vằng giúp điều hoà, giải độc gan

2.3 Giúp lợi sữa, thông tắc tia sữa

Một trong những tác dụng của chè vằng được rất nhiều mẹ bỉm yêu thích chính là khả năng thông tắc tia sữa, chống viêm tuyến sữa. Theo y học Đông Y [2] trong chè vằng chứa nhiều Glycosid đắng có khả năng kích thích sự ngon miệng hay còn gọi là kiện tỳ vị. Sữa là do kiện tỳ vị sinh ra - nói cách khác chè vằng có tác dụng thúc đẩy quá trình tạo sữa ở các mẹ bỉm sau sinh.

2.4 Giúp ngăn ngừa viêm nhiễm sau sinh ở phụ nữ

Như đã trình bày ở trên, với thành phần giàu các chất chống oxy hóa mạnh như alcaloid và flavonoid cho nên chè vằng có khả năng ngăn ngừa viêm nhiễm, kháng khuẩn. Bên cạnh việc uống nước chè vằng, bạn có thể sử dụng nước chè vằng để vệ sinh vết thương [3]. Đặc biệt, chè vằng giúp tử cung co bóp tốt hơn, bài trừ máu huyết sau sinh giúp ngăn chặn các chứng hậu sản hiệu quả.

2.5 Giảm cân

Một trong những tác dụng khác của chè vằng chính là giảm cân. Theo đó, việc uống chè vằng thường xuyên sẽ giúp đốt cháy mỡ thừa cũng kích thích hệ tiêu hoá vận động tốt hơn. Tuy nhiên bạn nên lưu ý giữa việc uống chè vằng cũng như kết hợp tập luyện để sớm đạt được kết quả tốt nhất.

2.6 Hỗ trợ điều trị áp xe tuyến vú

Áp xe tuyến vú là tình trạng xảy ra khá phổ biến ở phụ nữ sau sinh hay đang cho con vú. Dấu hiệu dễ nhận biết của áp xe vú là vú bạn sẽ bị viêm, đay và có mủ. Bạn có thể sử dụng lá vằng tươi giã nát hoặc vò nát cùng cồn 50 độ rồi đắp lên tuyến vú. Nên đắp đều đặn 3 lần/ngày cho đến khi bệnh tình thuyên giảm thì có thể dừng.

2.7 Hạn chế tình trạng tiểu đường

Chè vằng có công dụng rất tốt trong việc phòng ngừa bệnh tiểu đường. Việc uống chè vằng thường xuyên góp phần điều chỉnh lượng insulin trong máu từ đó giúp hạn chế tình trạng mắc bệnh tiểu đường.

2.8 Giúp ngủ ngon

Bên cạnh công dụng lợi sữa, chống viêm hay giảm cân thì cây vằng được nhiều mẹ bỉm tin dùng bởi khả năng cải thiện giấc ngủ. Thành phần glycosid, alkaloid, flavonoid,… giúp phụ nữ sau sinh có thể ngủ ngon hơn, sâu hơn giảm thiểu tình trạng mất ngủ sau sinh.

Cao chè vằng có tác dụng cải thiện giấc ngủ tốt hơn

2.9 Kích thích tiêu hóa, giảm triệu chứng nặng bụng, đầy bụng

Uống chè vằng thường xuyên sẽ giúp hạn chế tình trạng đau bụng, đầy hơi, khó tiêu,... Hệ tiêu hoá sẽ được kích thích tốt nhất có thể, cũng như đào thải hết mọi độc tố ra ngoài. Bạn có thể hãm chè vằng tươi hay sử dụng cao chè vằng để uống mỗi ngày để đạt được công dụng tốt nhất.

Xem thêm: 12 tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe khi uống nước tỏi

3. Tác hại khi lạm dụng chè vằng

Dù mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng việc sử dụng chè vằng sai cách hoặc quá liều có thể gây ra những tác hại sau:

  • Gây tắc sữa: Thay vì lợi sữa, uống chè vằng quá nhiều trong thời gian dài có thể làm tắc tia sữa. Phụ nữ sau sinh nên duy trì tỉ lệ chè vằng chiếm không quá 3/4 tổng lượng nước nạp vào cơ thể mỗi ngày.

  • Ảnh hưởng gan – thận: Chè vằng có tác dụng lợi tiểu, thanh nhiệt, giải độc. Tuy nhiên, khi uống quá nhiều ngày liên tiếp sẽ khiến gan và thận phải hoạt động quá tải, lâu dài có thể ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan này.

  • Hạ huyết áp: Một số hoạt chất trong chè vằng có khả năng làm giảm huyết áp. Nếu lạm dụng, người dùng dễ bị hoa mắt, chóng mặt. Người đang sử dụng thuốc hạ huyết áp càng cần thận trọng để tránh nguy cơ huyết áp xuống mức nguy hiểm.

  • Rối loạn tiêu hóa: Uống chè vằng quá đặc hoặc quá nhiều có thể gây rối loạn nhu động ruột, làm giảm hoạt động tiêu hóa, dễ dẫn đến táo bón.

  • Hao hụt dưỡng chất: Chè vằng có thể thúc đẩy bài tiết quá mức, làm giảm thể tích dịch trong cơ thể và gây mất cân bằng điện giải, dẫn đến thiếu hụt một số dưỡng chất cần thiết.

4. Những ai không nên uống chè vằng

Chè vằng có nhiều công dụng, nhưng không phải ai cũng phù hợp. Dưới đây là các đối tượng nên tránh hoặc cần thận trọng khi sử dụng:

  • Phụ nữ mang thai: Không dùng. Chè vằng có thể kích thích co bóp tử cung, làm tăng nguy cơ dọa sảy/sảy thai, đặc biệt trong 3 tháng đầu.

  • Phụ nữ đang cho con bú: Không nên uống quá nhiều/pha quá đặc. Một số trường hợp có thể gây giảm tiết sữa; nếu muốn dùng, chỉ dùng khi bác sĩ đồng ý và theo dõi lượng sữa của mẹ – bé.

  • Trẻ em dưới 2 tuổi: Không dùng do chưa đủ dữ liệu an toàn cho nhóm tuổi này.

  • Người huyết áp thấp: Tránh dùng, vì có thể làm hạ huyết áp hơn, gây choáng, mệt.

  • Người tăng huyết áp đang điều trị thuốc: Thận trọng. Có thể làm dao động huyết áp hoặc tương tác thuốc; chỉ dùng khi bác sĩ cho phép.

  • Người có cơ địa dị ứng hoặc nhạy cảm với thành phần họ Nhài (Jasminum): nên tránh sử dụng vì có thể gây mẩn ngứa, phát ban hoặc khó chịu.

  • Người đang bị cảm lạnh, cơ thể suy nhược hay gặp vấn đề tiêu hóa: cần hạn chế dùng, bởi chè vằng có thể làm tình trạng lạnh bụng, tiêu chảy trở nên nặng hơn.

Cao chè vằng có tác dụng cải thiện giấc ngủ tốt hơn

5. Cách dùng chè vằng đúng cách

Chè vằng có thể được sử dụng ở nhiều dạng khác nhau như tươi, khô hoặc chế biến thành cao. Trong đó, cách thông dụng nhất là hãm như trà để uống hằng ngày. Với cao chè vằng, bạn hòa tan khoảng 20g vào 2 lít nước (tỷ lệ 1:100) và dùng khi nước còn ấm để giữ trọn hương vị cũng như công dụng.

Về thời điểm, bạn có thể uống chè vằng vào bất kỳ lúc nào trong ngày, nhưng tốt nhất là uống khi còn ấm và duy trì đều đặn trong ít nhất một tuần để thấy hiệu quả rõ rệt. Trong một số trường hợp điều trị bệnh, chè vằng có thể được phối hợp với các thảo dược khác. Khi đó, người bệnh cần sắc thuốc và dùng theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn.

Uống chè vằng lúc còn ấm là tốt nhất

6. Một số bài thuốc từ chè vằng

Trong y học cổ truyền, chè vằng không chỉ được dùng như một loại trà thảo mộc mà còn được kết hợp với nhiều dược liệu khác để hỗ trợ điều trị một số bệnh lý thường gặp. Dưới đây là những bài thuốc dân gian phổ biến từ chè vằng:

  • Điều hòa kinh nguyệt, giảm đau bụng kinh:  Sắc hỗn hợp gồm 20g chè vằng, 16g ích mẫu, 16g hy thiêm, 8g ngải cứu và 8g bạch đồng nữ với 500ml nước. Đun đến khi còn khoảng 300ml, chia làm 3 lần uống trong ngày.

  • Chữa sưng vú, vết thương: Dùng 30g chè vằng khô sắc nước uống hằng ngày. Với lá tươi, có thể giã nát rồi đắp trực tiếp lên vùng bị sưng để giảm đau, tiêu viêm.

Sử dụng bài thuốc chè vằng có thể chữa sưng vú hay vết thương hiệu quả

7. Lưu ý khi sử dụng chè vằng

Chè vằng có nhiều công dụng là thế, tuy nhiên bạn cần phải lưu ý không nên lạm dụng quá đà. Một số lưu ý khi sử dụng cao chè vằng mà bạn cần lưu ý như:

- Hạn chế sử dụng khi đang mang thai

- Không dùng khi quá no hoặc quá đói

- Chọn mua chè vằng tại cơ sở uy tín để tránh bị nhầm lẫn với lá ngón

Hy vọng nội dung bài viết trên đã giúp bạn giải đáp những thắc mắc liên quan đến "chè vằng có tác dụng gì". Cao chè vằng hay chè vằng tươi là những loại thảo mộc quý, nhiều công dụng thực tiễn nên được khai thác nhiều hơn trong tương lai. Cám ơn bạn đã chọn đọc nội dung này, chúc bạn một ngày làm việc nhiều năng lượng.

Nguồn tham khảo:

[1] Hellobacsi - Uống chè vằng giảm cân có đúng không? Nên uống thế nào?, 2022

[2] TẮC TIA SỮA SAU SINH: NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ HIỆU QUẢ

[3] Chè Vằng hỗ trợ điều trị viêm nhiễm hiệu quả cho phụ nữ sau sinh

Đăng ký để khám phá những cách mới để bảo vệ sức khỏe và sự giàu có của bạn.

Hãy giữ liên lạc

Cám ơn bạn

Đăng ký và khám phá những cách mới để bảo vệ sức khỏe và sự giàu có của bạn.

warning icon
Địa chỉ email không hợp lệ