1. Lương 5 triệu đồng cần đóng những loại bảo hiểm nào?

Số lượng các loại bảo hiểm bắt buộc mà người lao động (NLĐ) phải tham gia phụ thuộc vào loại hợp đồng và thời hạn hợp đồng lao động ký với người sử dụng lao động. Mức lương, dù cao hay thấp, không quyết định số lượng bảo hiểm xã hội mà NLĐ phải đóng. Theo quy định hiện hành, NLĐ thông thường sẽ phải tham gia 03 loại bảo hiểm bắt buộc dưới đây:

●  Bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc: NLĐ ký hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc.

Công thức tính mức đóng: Mức đóng BHXH/tháng = 8% x Tiền lương tháng đóng BHXH

●  Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN): Áp dụng với NLĐ có hợp đồng từ đủ 03 tháng trở lên.

Tỷ lệ đóng: Mức đóng BHTN/tháng = 1% x Tiền lương tháng đóng BHXH

●  Bảo hiểm y tế (BHYT): NLĐ ký hợp đồng lao động từ đủ 03 tháng trở lên cũng phải tham gia BHYT bắt buộc.

Cách tính: Mức đóng BHYT/tháng = 1,5% x Tiền lương tháng đóng BHXH

Lưu ý: Tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bao gồm mức lương theo chức danh, phụ cấp lương và các khoản bổ sung xác định được bằng số tiền cụ thể, trả thường xuyên trong mỗi kỳ trả lương cho NLĐ. Như vậy, với mức lương 5 triệu đồng/tháng, người lao động vẫn phải tham gia và đóng BHXH, BHYT và BHTN nếu hợp đồng lao động đáp ứng điều kiện quy định. 
>>> Xem thêm: Đặc điểm chung & riêng của các loại hình bảo hiểm phổ biến

Các loại bảo hiểm bắt buộc người lao động phải tham gia

2. Đi làm lương 5 triệu phải đóng bảo hiểm bao nhiêu tiền?

Mức đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp của người lao động được xác định dựa trên tổng tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc. Công thức tính chuẩn như sau:

Mức tiền đóng bảo hiểm hàng tháng = 10,5% × Mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc

Với mức lương cơ bản 5.000.000 đồng/tháng, số tiền bảo hiểm phải trích đóng là:

10,5% × 5.000.000 = 525.000 đồng/tháng

Tuy nhiên, trong thực tế, mức lương 5 triệu đôi khi bao gồm một số khoản phụ cấp và trợ cấp không thuộc diện tính đóng BHXH. Trong trường hợp này, NLĐ chỉ đóng bảo hiểm trên phần lương thực tế bắt buộc, bằng công thức:

Mức tiền đóng BH = 10,5% × (5.000.000 - Các khoản không tính đóng BH)

Người lao động cần lưu ý, một số khoản thu nhập sẽ không được tính vào mức lương đóng BHXH, bao gồm:

●  Tiền thưởng theo Điều 104 Bộ luật Lao động 2019, ví dụ thưởng lễ tết, thưởng cuối năm.

●  Tiền thưởng sáng kiến, cải tiến kỹ thuật nhằm khuyến khích sáng tạo.

●  Tiền ăn giữa ca hoặc hỗ trợ bữa ăn hàng ngày.

●  Các khoản hỗ trợ đi lại, xăng xe, nhà ở hoặc chi phí công tác.

●  Trợ cấp nhân thân, ví dụ: hỗ trợ khi thân nhân kết hôn, sinh nhật, hiếu hỉ.

●   Các khoản trợ cấp cho NLĐ gặp khó khăn do tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.

●    Một số khoản trợ cấp khác theo thỏa thuận giữa NLĐ và người sử dụng lao động hoặc theo quy định pháp luật. 

Việc loại bỏ các khoản thu nhập không bắt buộc giúp tính chính xác số tiền bảo hiểm phải đóng và tránh việc đóng thừa, đồng thời đảm bảo quyền lợi khi NLĐ cần hưởng chế độ BHXH, BHYT hay BHTN. Với mức đóng 525.000 đồng/tháng, người lao động lương 5 triệu vẫn được hưởng đầy đủ quyền lợi cơ bản, đồng thời có thể cân nhắc các gói bảo hiểm bổ sung từ AIA Việt Nam để bảo vệ toàn diện hơn trước rủi ro y tế và tai nạn.

>>> Xem thêm: Các loại bảo hiểm hiện nay và cách phân biệt đơn giản

Cách tính chi tiết mức đóng bảo hiểm cho người có lương 5 triệu đồng

3. Trường hợp nào cơ quan bảo hiểm xã hội phải từ chối chi trả chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc?

Theo Điều 17 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 (có hiệu lực từ ngày 01/07/2025), cơ quan bảo hiểm xã hội (BHXH) có quyền thực hiện nhiều nhiệm vụ nhằm đảm bảo tính minh bạch và đúng quy định trong quá trình quản lý, thu chi quỹ bảo hiểm. Trong đó, có một quy định quan trọng mà người lao động cần đặc biệt lưu ý: BHXH có quyền từ chối chi trả chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc nếu phát hiện yêu cầu chi trả không đúng quy định của pháp luật.

Cụ thể, cơ quan bảo hiểm có các quyền sau:

●  Yêu cầu doanh nghiệp hoặc người sử dụng lao động cung cấp sổ quản lý lao động, bảng lương, thang lương và các tài liệu liên quan đến việc đóng, hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp.

●  Được kết nối, chia sẻ thông tin từ các cơ quan đăng ký kinh doanh, cơ quan cấp phép hoạt động để kiểm tra việc tham gia bảo hiểm của doanh nghiệp mới thành lập.

●  Kiểm tra và thanh tra chuyên ngành việc thực hiện các quy định về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế.

●  Kiến nghị sửa đổi, bổ sung chính sách nếu phát hiện bất cập trong quá trình thực hiện.

Cơ quan BHXH có thể từ chối chi trả chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc trong trường hợp người lao động hoặc đơn vị sử dụng lao động gửi yêu cầu không đúng quy định, chẳng hạn như:

●  Hồ sơ hưởng chế độ thiếu giấy tờ, sai thông tin hoặc có dấu hiệu gian lận.

●  Mức đóng, thời gian đóng bảo hiểm không khớp với dữ liệu quản lý của cơ quan BHXH.

●  Người lao động không đủ điều kiện hưởng chế độ theo quy định của Luật BHXH.

Trong mọi trường hợp từ chối, cơ quan BHXH phải có văn bản trả lời rõ ràng, nêu rõ lý do và căn cứ pháp luật để đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho người tham gia. 

Các trường hợp bị từ chối chi trả chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc

Với mức lương 5 triệu đồng/tháng, người lao động sẽ phải trích khoảng 10,5% thu nhập (tương đương 525.000 đồng) để đóng các khoản bảo hiểm bắt buộc gồm bảo hiểm xã hội, y tế và thất nghiệp đây vừa là nghĩa vụ, vừa là quyền lợi bảo vệ người lao động khi ốm đau, thai sản hay về hưu. Tuy nhiên, các khoản chi trả này thường chỉ đáp ứng nhu cầu cơ bản, chưa đủ đảm bảo tài chính nếu gặp biến cố lớn như bệnh nặng hay mất khả năng lao động. Vì vậy, AIA Việt Nam khuyến khích người lao động nên chủ động tăng cường bảo vệ bằng bảo hiểm sức khỏe hoặc bảo hiểm bệnh hiểm nghèo AIA giải pháp linh hoạt, quyền lợi chi trả cao, giúp bạn và gia đình an tâm trước mọi rủi ro trong cuộc sống.