1. Vàng non là gì?

Tìm hiểu khái niệm, đặc điểm và sự khác biệt của vàng non so với các loại vàng khác

Vàng non là loại vàng thiếu tuổi có tỷ lệ vàng nguyên chất thấp hơn so với quy chuẩn vàng quốc tế. Vàng đủ tuổi phải nằm trong khoảng từ 7-10 tuổi và chứa ít nhất 76% vàng nguyên chất trở lên. Ngược lại, vàng non chỉ chứa từ 25% đến 75% vàng nguyên chất, phần còn lại là các hợp kim khác.

Khái niệm vàng non gây tranh cãi giữa hai quan điểm chính. Một số người cho rằng vàng non là loại vàng ít tuổi (dưới 7 tuổi) với tỷ lệ vàng nguyên chất thấp. Trong khi đó, nhiều chuyên gia vàng bạc không chấp nhận khái niệm này và cho rằng những sản phẩm vàng non thực chất chỉ là mạ vàng hoặc "vàng mĩ kí" (vàng 2 lớp).

Theo quy định quản lý chất lượng vàng tại Thông tư 22/2013/TT-BKHCN, chất lượng vàng trang sức được phân hạng theo độ tinh khiết từ 8K (33,3%) đến 24K (99,9%). Vàng non không đạt tiêu chuẩn quốc tế, khiến người mua khó xác định chính xác tỷ lệ vàng nguyên chất, gây ảnh hưởng lớn đến việc mua đi bán lại.

2. Phân biệt các loại vàng non hiện nay

Cách phân biệt các loại vàng non là gì? 

Vàng non được phân loại thành ba loại chính dựa trên hàm lượng vàng nguyên chất: vàng 10K, vàng 14K và vàng 18K. Mỗi loại có đặc điểm và ứng dụng riêng biệt trong lĩnh vực trang sức.

Vàng 10K (Vàng 416) chứa 41,7% vàng nguyên chất và 58,3% hợp kim. Loại vàng này có màu vàng nhạt nhất trong các dòng trang sức vàng. Vàng 10K thường được sử dụng để làm bông tai, dây chuyền, vòng tay với mức giá từ 3,1 triệu đồng/chỉ (cập nhật tháng 08/2024).

Vàng 14K (Vàng 585) chứa 58,3% vàng nguyên chất và 41,7% hợp kim. Vàng 14K có màu sáng hơn vàng 10K và là loại vàng được sử dụng nhiều nhất trong ngành chế tác trang sức như nhẫn, khuyên tai. Giá vàng 14K dao động từ 4,4 triệu đồng/chỉ.

Vàng 18K (Vàng 750) chứa 75% vàng nguyên chất và 25% hợp kim. Vàng 18K có màu sắc rực rỡ nhất trong các loại vàng non, với ánh vàng đậm, sáng bóng. Loại vàng này thường được dùng làm trang sức cao cấp như nhẫn cầu hôn, nhẫn cưới với mức giá từ 5,7 triệu đồng/chỉ.

Ngoài ra, thị trường còn có vàng 8K với hàm lượng vàng nguyên chất chỉ 33,3%, giá từ 2,5 triệu đồng/chỉ. Tỷ lệ vàng càng cao thì giá trị và chất lượng của sản phẩm càng tốt.

3. Cách nhận biết vàng non

Bốn cách nhận biết vàng non là gì?

Vàng non có thể được nhận biết thông qua nhiều phương pháp khác nhau, từ quan sát bằng mắt thường đến sử dụng các công cụ hỗ trợ. Dưới đây là những cách phổ biến nhất để nhận biết vàng non:

Nhận biết bằng mắt thường: Vàng non có màu sắc không đồng đều, thường xuất hiện những chấm nhỏ li ti trên bề mặt, đặc biệt ở những vị trí chạm khắc. Vàng đủ tuổi có màu sắc đồng nhất, bề mặt nhẵn mịn, các vết cắt và điêu khắc đều, không lồi lõm.

Sử dụng nam châm: Vàng nguyên chất không bị nam châm hút, trong khi vàng non có pha kim loại nên sẽ xảy ra phản ứng khi đặt gần nam châm. Lực hút càng lớn thì số Karat của vàng càng nhỏ, tức là tỷ lệ vàng nguyên chất càng thấp.

Tác động ngoại lực: Vàng nguyên chất có độ mềm dẻo cao, dễ biến dạng. Khi tác động lực, vàng thật sẽ bị lõm do tính chất mềm dẻo. Vàng non được pha hợp kim nên có độ cứng hơn, ít bị biến dạng khi tác động lực.

Dùng gốm không tráng men: Khi chà miếng gốm lên vàng, nếu có vệt vàng thì đó là vàng thật, nguyên chất. Vàng non sẽ xuất hiện vệt đen, vàng non càng ít Karat thì vệt đen xuất hiện càng nhanh và nhiều.

Người mua nên lựa chọn các đơn vị kinh doanh trang sức vàng uy tín để có được mức giá chính xác tương ứng với chất lượng vàng bên trong và nhận được hóa đơn ghi rõ thông tin về loại vàng, tuổi vàng.

4. Vàng non có bị xỉn màu không?

Vàng non bị oxi hóa và xỉn màu khi tiếp xúc với không khí?

Vàng non dễ bị xỉn màu theo thời gian do có hàm lượng vàng nguyên chất thấp và chứa nhiều hợp kim khác. Các hợp kim này dễ bị oxy hóa khi tiếp xúc với không khí, mồ hôi, và các hóa chất thông thường, dẫn đến hiện tượng phai màu hoặc đổi màu.

Mức độ xỉn màu phụ thuộc vào hàm lượng vàng nguyên chất trong sản phẩm. Vàng non có Karat càng thấp (như vàng 8K hay 10K) thì tốc độ phai màu càng nhanh vì tỷ lệ kim loại khác càng cao. Ngược lại, vàng 18K ít bị xỉn màu hơn do có hàm lượng vàng nguyên chất cao hơn (75%).

Để bảo quản vàng non luôn sáng bóng, người dùng cần cất trữ ở nơi khô ráo, sử dụng hộp đựng trang sức có lót mềm, hạn chế tiếp xúc với hóa chất như lưu huỳnh, axit, muối và chất tẩy. Ngoài ra, nên tháo trang sức khi tắm, bơi lội hoặc vận động mạnh, và thường xuyên lau sạch bằng khăn mềm hoặc nước lau chuyên dụng.

Khi vàng non bị xỉn màu, người dùng có thể mang đến cửa hàng trang sức để xi bóng lại. Tuy nhiên, việc xi bóng nhiều lần sẽ làm mỏng đi lớp vàng bên ngoài, ảnh hưởng đến chất lượng và độ bền của sản phẩm.

5. Có nên đầu tư vàng non hay không?

Các nguyên nhân không thích hợp cho đầu tư ở vàng non là gì?

Vàng non không phải là lựa chọn thích hợp để đầu tư vì nhiều lý do quan trọng. Vàng non chủ yếu được sử dụng để làm trang sức, phụ kiện hoặc quà tặng, không phải để tích trữ giá trị hay đầu tư sinh lời.

Khi bán lại, vàng non thường bị mất giá từ 20-40% so với giá ban đầu vì công sức chế tác cũng được tính vào giá thành sản phẩm. Giá mua vào và giá bán ra của vàng non cũng có sự chênh lệch lớn, gây bất lợi cho người mua khi muốn bán lại.

Việc xác định chính xác tỷ lệ vàng trong vàng non rất khó khăn. Nếu cần bán, người dùng nên bán ngay tại cửa hàng đã mua để tránh tình trạng các cửa hàng khác phải dùng nhiều biện pháp thử vàng, có thể làm hư hại sản phẩm.

Quan trọng hơn, việc bán vàng non chứa hàm lượng vàng dưới quy định tối thiểu mà quảng cáo là vàng thông thường có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Người bán có thể bị truy cứu về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017), với mức phạt từ cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm nếu giá trị từ 2-50 triệu đồng, và có thể lên đến 20 năm tù trong trường hợp nghiêm trọng.

Nếu muốn đầu tư vào vàng, người dùng nên lựa chọn vàng nguyên chất 24K hoặc vàng miếng SJC có nguồn gốc rõ ràng để đảm bảo giá trị và tính thanh khoản. Các loại vàng này có giá trị ổn định hơn và dễ dàng mua bán trên thị trường.

Tóm lại, vàng non là loại vàng có hàm lượng vàng nguyên chất thấp, phù hợp làm trang sức với mẫu mã đẹp và giá thành hợp lý. Tuy nhiên, vàng non không phải là kênh đầu tư hiệu quả do dễ mất giá khi bán lại. Người dùng cần hiểu rõ đặc điểm, cách nhận biết và bảo quản vàng non để có quyết định mua sắm đúng đắn và sử dụng hiệu quả loại vàng này.

Nguồn tham khảo:
1. https://thuvienphapluat.vn/cong-dong-dan-luat/vang-non-la-gi-ban-vang-non-co-the-bi-phat-tu-218887.aspx
2. https://topi.vn/vang-non.html
3. https://jemmia.vn/blogs/thong-tin-huu-ich/vang-non-la-gi#co-nen-mua-vang-non-khong