Bảo hiểm thương mại là gì? Định nghĩa chuẩn theo luật hiện hành

Bảo hiểm thương mại là hình thức thỏa thuận giữa người tham gia và doanh nghiệp bảo hiểm, do các doanh nghiệp bảo hiểm phát hành. Theo đó, khách hàng đóng một khoản phí bảo hiểm định kỳ để được doanh nghiệp cam kết bồi thường hoặc chi trả khi phát sinh rủi ro trong phạm vi hợp đồng.

Mục đích chính của loại hình bảo hiểm này là bảo vệ sức khỏe, tài sản và hoạt động kinh doanh trước những biến cố bất ngờ. Đây được xem là công cụ tài chính hữu hiệu, góp phần giúp cá nhân và tổ chức giảm thiểu tổn thất, ổn định cuộc sống và hoạt động sản xuất kinh doanh.

Bảo hiểm thương mại bảo vệ cá nhân, doanh nghiệp trước các biến cố bất ngờ

Các loại hình bảo hiểm thương mại phổ biến

Bảo hiểm thương mại được thiết kế đa dạng nhằm đáp ứng nhu cầu bảo vệ tài chính trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Dưới đây là các loại bảo hiểm thương mại chính mà bạn có thể tham khảo: 

2.1. Bảo hiểm cháy nổ

Đây là loại hình bảo hiểm phi nhân thọ, nhằm bù đắp tổn thất về tài sản khi xảy ra rủi ro cháy, nổ. Người tham gia sẽ được bồi thường thiệt hại vật chất theo phạm vi hợp đồng, góp phần ổn định sản xuất kinh doanh hoặc đời sống cá nhân. Ở Việt Nam, một số loại hình bảo hiểm cháy nổ là bắt buộc theo Nghị định 23/2018/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 97/2021/NĐ-CP). 

2.2. Bảo hiểm tài sản

Bảo hiểm tài sản là loại hình bảo hiểm phi nhân thọ, trong đó đối tượng được bảo hiểm là giá trị tài sản. Khi xảy ra rủi ro như thiên tai, hỏa hoạn, trộm cắp hoặc tai nạn bất ngờ, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ bồi thường tổn thất cho người tham gia theo phạm vi hợp đồng. Đây là giải pháp quan trọng giúp ổn định tài chính và hạn chế gánh nặng khi tài sản bị hư hại. 

Bảo hiểm tài sản là loại hình bảo hiểm phi nhân thọ

2.3. Bảo hiểm trách nhiệm dân sự

Bảo hiểm trách nhiệm dân sự là loại hình bảo hiểm mà đối tượng chính là trách nhiệm pháp lý của người tham gia đối với bên thứ ba. Khi người tham gia gây thiệt hại cho người khác do hành vi hoặc hoạt động của mình, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ thay mặt chi trả bồi thường trong phạm vi hợp đồng. Loại bảo hiểm này thường áp dụng trong các lĩnh vực có rủi ro cao như giao thông vận tải hay hàng hải.

2.4. Bảo hiểm tai nạn con người

Bảo hiểm tai nạn con người là loại hình bảo hiểm mà đối tượng được bảo vệ chính là tính mạng, sức khỏe và khả năng lao động của con người. Khi người tham gia gặp sự cố bất ngờ dẫn đến thương tật, mất khả năng lao động hoặc tử vong, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ chi trả quyền lợi theo thỏa thuận hợp đồng, từ đó giảm gánh nặng tài chính, đồng thời hỗ trợ chi phí điều trị trong trường hợp gặp tai nạn. 

Bảo hiểm tài sản là loại hình bảo hiểm phi nhân thọ

2.5. Bảo hiểm sức khỏe

Bảo hiểm sức khỏe là một trong các loại bảo hiểm thương mại phổ biến nhất, được thiết kế nhằm chi trả chi phí y tế, khám chữa bệnh, phẫu thuật hoặc chăm sóc sức khỏe cho người tham gia. Khi phát sinh ốm đau, bệnh tật hoặc tai nạn, người được bảo hiểm sẽ được doanh nghiệp chi trả toàn bộ hoặc một phần chi phí theo hợp đồng. 

2.6. Bảo hiểm xe cộ (ngoài bảo hiểm bắt buộc)

Ngoài bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc của chủ xe cơ giới, người tham gia có thể lựa chọn thêm nhiều loại hình bảo hiểm tự nguyện để mở rộng phạm vi bảo vệ. Trong đó phổ biến nhất là bảo hiểm vật chất xe, bảo hiểm tai nạn cho lái xe và hành khách, hoặc bảo hiểm trách nhiệm dân sự tự nguyện với mức bồi thường cao hơn quy định bắt buộc.

Bạn có thể lựa chọn thêm nhiều loại hình bảo hiểm xe cộ tự nguyện 

Đặc điểm nổi bật của bảo hiểm thương mại

Dưới đây là 3 đặc điểm nổi bật của bảo hiểm thương mại: 

• Thứ nhất, bảo hiểm thương mại là hoạt động mang tính thỏa thuận. Điều này thể hiện qua hợp đồng ký kết giữa doanh nghiệp bảo hiểm và người tham gia, trong đó quy định rõ quyền, nghĩa vụ và phạm vi trách nhiệm của các bên. Chính vì vậy, bảo hiểm thương mại thường được xem là hình thức bảo hiểm tự nguyện.

• Thứ hai, rủi ro chính là “hàng hóa” đặc biệt trong hoạt động bảo hiểm thương mại. Người tham gia mua bảo hiểm để phòng ngừa rủi ro, nhưng lại không mong muốn sự kiện đó xảy ra. Đây là nét đặc thù khiến bảo hiểm khác biệt so với các loại hình giao dịch thông thường.

• Thứ ba, bảo hiểm thương mại kết hợp cả tính bồi hoàn và không bồi hoàn. Nếu trong thời hạn hợp đồng không có tổn thất xảy ra, người tham gia sẽ không được hoàn lại phí bảo hiểm. Ngược lại, khi rủi ro bất ngờ phát sinh gây thiệt hại, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ thực hiện bồi thường theo cam kết, giúp khách hàng ổn định tài chính. 

Bảo hiểm thương mại là hoạt động mang tính thỏa thuận

Các lợi ích và vai trò của bảo hiểm thương mại

Bảo hiểm thương mại mang lại nhiều lợi ích cho các cá nhân, doanh nghiệp, ngân hàng và tổ chức tín dụng. 

4.1. Đối với cá nhân

Bảo hiểm thương mại hoạt động như một “lá chắn tài chính”, giúp người tham gia giảm nhẹ gánh nặng khi xảy ra rủi ro như tai nạn, bệnh tật hay thiệt hại tài sản. Khoản chi trả từ doanh nghiệp bảo hiểm góp phần ổn định cuộc sống và mang lại sự an tâm.

Ví dụ: Một người mua bảo hiểm tai nạn cá nhân, khi gặp tai nạn giao thông phải nhập viện, bảo hiểm sẽ chi trả phần lớn chi phí y tế, giúp họ không bị áp lực tài chính.

4.2. Đối với doanh nghiệp

Bảo hiểm là công cụ bảo vệ tài sản, trách nhiệm và cả nguồn nhân lực. Khi tham gia bảo hiểm sức khỏe cho nhân viên, doanh nghiệp không chỉ xây dựng phúc lợi tốt mà còn duy trì sự gắn bó của nhân sự. Đồng thời, bảo hiểm tài sản và trách nhiệm dân sự giúp doanh nghiệp giảm thiểu rủi ro từ cháy nổ, kiện tụng hoặc thiên tai.

Ví dụ: Một công ty mua bảo hiểm sức khỏe cho nhân viên; khi có nhân viên mắc bệnh nặng, bảo hiểm chi trả viện phí, giúp doanh nghiệp duy trì nguồn nhân lực ổn định.

Bảo hiểm là công cụ bảo vệ tài sản, trách nhiệm và cả nguồn nhân lực của doanh nghiệp

4.3. Đối với ngân hàng và tổ chức tín dụng

Bảo hiểm thương mại đóng vai trò hỗ trợ trong quản trị rủi ro tín dụng. Việc khách hàng có bảo hiểm nhân thọ hoặc bảo hiểm tín dụng giúp đảm bảo khả năng trả nợ, đồng thời tạo điều kiện để ngân hàng mở rộng các dịch vụ cho vay an toàn hơn.

Ví dụ: Một khách hàng vay vốn thế chấp có tham gia bảo hiểm nhân thọ; trong trường hợp rủi ro tử vong, khoản bảo hiểm sẽ được dùng để thanh toán nợ cho ngân hàng.

Nguyên tắc hoạt động và cách thức vận hành của bảo hiểm thương mại

Như vậy, câu trả lời cho có bắt buộc mua bảo hiểm xe máy không là có. Tuy nhiên, vẫn còn thắc mắc xoay quanh việc bảo hiểm này sẽ mang lại quyền lợi gì cho người mua? 

Nguyên tắc hoạt động và cách thức vận hành là một trong những câu hỏi về bảo hiểm thương mại được nhiều khách hàng quan tâm.

Cụ thể, bảo hiểm thương mại hoạt động dựa trên nguyên tắc “sự đóng góp của số đông để chia sẻ rủi ro cho số ít”. Nhiều người cùng tham gia đóng phí bảo hiểm để hình thành quỹ bảo hiểm, từ đó hỗ trợ những người không may gặp rủi ro. Càng có nhiều người tham gia, mức phí bình quân mỗi cá nhân phải đóng càng thấp.

Trong trường hợp hết hạn hợp đồng mà không xảy ra tổn thất, số phí đã đóng sẽ không được hoàn lại, nhưng điều đó không ảnh hưởng đến đời sống hay hoạt động sản xuất kinh doanh của người tham gia. Người mua bảo hiểm không cần biết nhau, mà chỉ giao kết hợp đồng với doanh nghiệp bảo hiểm – đơn vị cam kết chi trả bồi thường khi có sự kiện bảo hiểm phát sinh.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết cách tra cứu hợp đồng bảo hiểm nhân thọ AIA

Bảo hiểm thương mại hoạt động dựa trên nguyên tắc “sự đóng góp của số đông để chia sẻ rủi ro cho số ít”

Hướng dẫn tham gia và lựa chọn bảo hiểm thương mại phù hợp

Để lựa chọn gói bảo hiểm thương mại phù hợp, người tham gia có thể tham khảo các tiêu chí sau:

• Xác định nhu cầu thực tế: Cá nhân nên cân nhắc bảo vệ sức khỏe, tính mạng hoặc tài sản có giá trị; doanh nghiệp cần ưu tiên bảo hiểm cho nhân sự, tài sản và trách nhiệm pháp lý.

• Đánh giá rủi ro thường gặp: Lựa chọn gói bảo hiểm phù hợp với đặc thù công việc, môi trường sống hoặc ngành nghề kinh doanh để được bảo vệ tối ưu.

• Xem xét quyền lợi và phạm vi bảo hiểm: Đọc kỹ hợp đồng để nắm rõ các quyền lợi, mức chi trả và điều khoản loại trừ, tránh hiểu lầm khi sự kiện bảo hiểm xảy ra.

• So sánh mức phí với khả năng tài chính: Cân đối chi phí tham gia với mức bảo vệ nhận được. Người tham gia có thể chọn bảo hiểm cơ bản hoặc nâng cao tùy nhu cầu và ngân sách.

• Chọn doanh nghiệp bảo hiểm uy tín: Ưu tiên công ty có năng lực tài chính mạnh, quy trình bồi thường minh bạch và dịch vụ chăm sóc khách hàng tốt.

• Tham gia bảo hiểm sớm: Mua bảo hiểm khi còn khỏe mạnh hoặc trước khi rủi ro xảy ra sẽ giúp người tham gia nhận được đầy đủ quyền lợi, không bị loại trừ.

Có thể thấy, bảo hiểm thương mại đóng vai trò như một “tấm lá chắn” giúp giảm nhẹ gánh nặng tài chính khi rủi ro xảy ra và góp phần mang lại sự an tâm cho khách hàng. Việc tham gia sớm sẽ giúp cá nhân và doanh nghiệp nhận trọn vẹn quyền lợi và được bảo vệ một cách toàn diện . Để được tư vấn cụ thể và lựa chọn gói phù hợp nhất, bạn có thể đăng ký ngay hôm nay để AIA Việt Nam đồng hành và hỗ trợ chi tiết.